Vorige blogpost ging over hoe je kunt stoppen met vermijdingsgedrag. Deze blog gaat over de oorzaken ervan. Vandaag gaat het vooral over onze culturele oorzaken, volgende keer ga ik nog een laag dieper, naar diepere overtuigingen.
Wat maakt nu dat mensen zo ver gaan om alle mogelijke confrontaties te vermijden? Lees verder
In de vorige blogpost ging het over de ander lastig vallen, of steun vragen aan je omgeving. Hoe ga jij om met mensen die jou lastig komen vallen, of die steun komen halen?
Als je een gever bent, dan kan het eerst al helpen om te bekijken of dit heel vaak gebeurt en wie dan naar jou toe komt.
Als je hoogsensitief bent, dan weet je vermoedelijk uit eigen ervaring dat assertief handelen, voor jezelf opkomen, je plek nemen, je ruimte nemen, niet altijd vanzelfsprekend is. Het is zeker een gekende valkuil voor vele HSP’s. Een tijdje geleden stelde ik voor aan Anna, om zich op te geven voor assertiviteit. Ze antwoordde dat ze al opleiding gevolgd had rond dit thema, maar dat ze het niet toepaste in de praktijk.
Een interessant gegeven, dat natuurlijk vaker voorkomt. Niet elke opleiding of vorming blijft hangen, werkt diep of komt op het juiste moment voor jou, zodat je er iets mee kan.
Waarmee heeft dit te maken, of een groepsproces naar de diepte gaat of niet?
Bij hoogsensitieve personen zijn er wel eens mensen, die erg gevend zijn. Ze zijn erg gericht op de behoeften van de ander. Ze voelen vaak goed aan wat anderen nodig hebben, zijn vaak attent, herinneren zich dat je een voorkeur hebt voor koffie met melk, en dat je geen vlees eet. Ze denken aan je verjaardag en je kan ze bellen als je een luisterend oor nodig hebt. Het gevaar bestaat dat ze te veel gaan geven.
Hoe vaak hoor ik van HSP’s : ik hoor er niet bij, ik voel me anders dan de anderen. Wat maakt dat ik me (soms, vaak, meestal) eenzaam voel. Tja, ik herken het. En jij?
Waar heeft dit mee te maken? Als hoogsensitieve persoon heb je soms waarnemingen die anderen niet hebben. Je hebt een subtiel knikje gezien bij de ander, je zag dat er één wenkbrauw lichtjes omhoog ging. Je hoorde een geluid in de stilte, die je omgeving niet opgemerkt heeft. Je rook een specifieke geur. Sommigen onder ons hebben een sterk ontwikkelde intuïtie, die maakt dat ze langs dit kanaal extra informatie krijgen.
Je neemt meer subtiele signalen waar, al dan niet bewust. Daardoor beschik je soms over informatie, waarover anderen niet beschikken. Dat kan je een gevoel van ‘alleen’ geven.
Grenzen aangeven aan anderen is, zoals de meeste onderdelen van assertiviteit, voor vele hoogsensitieve personen lastig. HSP’s hebben vaak erg veel angst om anderen te kwetsen. Hierdoor begrenzen ze niet voldoende en laten ze zichzelf kwetsen. Of kwetsen ze die ander toch, weliswaar zonder enig bewustzijn ervan.
Heike heeft het erg moeilijk om hulp te vragen, hoewel ze de laatste maanden wat gezondheidsproblemen had en sommige dingen lastiger worden voor haar. Als we ingaan op haar item, komen er oude ideeën naar boven, zoals:
Al deze ideeën leven nog bij mensen, die gewoon zijn om zelf de helpende hand te reiken aan anderen.
Ondertussen is het een cliché geworden: corona komt ons (onder andere,….) bewustzijn brengen. Dit loopt niet steeds over rozen, dat spreekt voor zich. Ik zie heel zware confrontaties bij mensen. Koppels, die na 43 jaar samen, eindelijk de moed opbrengen om wat niet goed is, te bespreken. Patronen die ineens op zijn. Dynamieken die er langzaam in geslopen zijn, tonen zich ineens, in een shock. Ineens zie je hoe toxisch een bepaalde relatie of situatie blijkt te zijn. En er gebeurt iets, waardoor het tot een breuk komt.
De 1ste dag assertiviteit voelde ik aan als hartverwarmend: een groep hoogsensitieve mensen, die elkaar meestal niet kennen, die samenkomen met een gezamenlijk doel: groeien in assertiviteit.
Verschillende mensen vonden elkaar in herkenning, in onderlinge steun, in feedback geven aan elkaar,……..Het voelen van die herkenning doet ontzettend veel bij mensen, want vaak voelen HSP’s zich “alleen”. Omdat we vaak andere dingen voelen, horen, zien en ervaren, gaan we vaker en rapper twijfelen aan onszelf : ben ik wel “normaal”? Wat zou dat willen zeggen, “normaal”? In elk geval voelen HSP’s zich vaak anders dan de anderen, en ALLEEN. Zo’n gevoel van alleen zijn kan zwaar wegen en kan een groot verschil maken in veerkracht. Het is gekend dat alleen-zijn of alleen-voelen de veerkracht aantast. Het omgekeerde is ook waar: meer steun van gelijkgestemden verhoogt de veerkracht van mensen.
In een dergelijke groep gaat het over dingen leren i.v.m. assertiviteit, over oefenen , over delen, over voelen, over groeien. Daarnaast is de groepsdynamiek minstens even belangrijk om dit leren mogelijk te maken. “Veiligheid in kwetsbaarheid” is daarbij cruciaal. Ik bedoel daarmee dat deelnemers ervaren dat ze kwetsbaar kunnen zijn in alle veiligheid, zonder dat ze beoordeeld en veroordeeld zullen worden, zonder dat ze druk krijgen om te veranderen. Maar dat ze steun voelen als ze kwetsbaar zijn, als ze verdriet of kwaadheid tonen. Kwetsbaarheid tonen werkt ontzettend verbindend. Verbinding is ontzettend helend.
Ik hoor ondertussen dat verschillende mensen aan het plannen zijn om in een “huiswerkgroepje” samen te komen. Ook hier gaat het niet alleen over de concrete inhoud van wat ze samen gaan doen. Het gaat ook over de verbinding die sterker wordt, waardoor de volgende dag het groepsproces nog dieper kan gaan.
Voel jij je soms of vaak ook alleen als hoogsensitieve persoon? Ben je nog niet klaar om deel te nemen aan een groep? Dit kan je alvast doen:
Assertiviteit is het midden tussen sub-assertief en agressief. Er is een maatschappelijk misverstand hierover. Zo vaak hoor ik deelnemers aan assertiviteitstrainingen zeggen : mijn omgeving vond me al assertief genoeg, of vond me al té assertief. Of, ik heb angst om te assertief te worden.