Vorige blogpost ging over hoe je kunt stoppen met vermijdingsgedrag. Deze blog gaat over de oorzaken ervan. Vandaag gaat het vooral over onze culturele oorzaken, volgende keer ga ik nog een laag dieper, naar diepere overtuigingen.
Wat maakt nu dat mensen zo ver gaan om alle mogelijke confrontaties te vermijden?
Om te beginnen zit dit heel erg in onze Vlaamse cultuur. We hebben ons in de loop van onze geschiedenis, waarin we vaak overheerst werden, klein gehouden om te overleven. Dit is nog steeds heel duidelijk voelbaar in ons Vlaams-zijn. Bij contacten met Nederlanders, Walen, Fransen, voelen we ons vaker klein, laten we ons gemakkelijk overdonderen, en concluderen dan : kijk maar eens hoe arrogant ze zijn. Misschien klopt het (soms) wel. En het is ook interessant om te kijken hoe wij ons laten overheersen, overdonderen, en in ons hoekje van de vermijding kruipen. En hoe deze contacten een kans kunnen zijn om te groeien in assertiviteit, in confrontaties aangaan.
Ik werkte ooit voor een bureau, waar ik de enige Vlaamse trainer was op een bepaald moment. Wel, het was niet altijd even gemakkelijk, wel ontzettend leerzaam. ‘All inclusive’, zo noem ik dit. Ik leerde daar veel, op vele verschillende terreinen. Ook (nog meer) opkomen voor mezelf, assertiviteit voor gevorderden. Mensen vragen om trager te praten, gezien ik de enige was die uit een ander taalbad kwam. Ook aangeven dat ik iets niet begrepen had, ….Zie je mij daar zitten als HSP, in een groep Franstaligen, die heel rad van tong zijn, veel dominanter, veel meer woorden gebruiken dan wij. Ik had de keuze : afhaken, en zeggen : ze zijn zo arrogant. Of de confrontatie aangaan en laten horen, dat is moeilijk, als enige Vlaamse tussen jullie Franstaligen. Ik heb gekozen voor het laatste.
Het is natuurlijk gemakkelijker om de verantwoordelijkheid bij de ander te leggen. Bij mensen die vaak en veel in de vermijding gaan hoor ik dit wel eens vaker. De anderen behoren rekening te houden met, de anderen hebben mij niet gevraagd of het ok was, of ik mee was, …m.a.w. de anderen hebben niet voor mij gezorgd. Dit is een manier om niet helemaal je eigen verantwoordelijkheid op te nemen. Om niet zelf ‘uit je kot te moeten komen’, op zijn Vlaams gezegd. Eerlijk is, om de beide kanten te zien, diegene die veel ruimte inneemt. En de ander die dit toelaat en (soms zelfs) zegt dat het ok is. Want ik hoor en zie HSP’s dit doen. Als hoogsensitieve personen zijn we nl. nog iets gevoeliger voor alles wat ons ingeprent is, ook cultureel.
Daarnaast zijn er een aantal valkuilen. Hiermee bedoel ik argumenten die mensen gebruiken om niet in de communicatie te moeten gaan. Vaak zijn dit dingen die kunnen gebeuren als je de communicatie aangaat. Het is niet onmogelijk. Alleen gebruiken mensen dit argument vaak om niet uit hun comfortzone te moeten komen. Waardoor het een dooddoener wordt. Een dooddoener is een argument waarmee je jezelf of de ander gewoon stopt. Je stopt de communicatie, je stopt de stroom, je stopt evolutie.
Bijvoorbeeld : ‘ik wil de ander niet kwetsen’. Mijn antwoord is dan : ‘liefst niet, nee, dat zou er maar aan mankeren’. En dit hoeft je natuurlijk niet te beletten om toch de confrontatie aan te gaan. Kan je hiermee iemand kwetsen? Ja, natuurlijk. Kwetsuren zijn niet 100% te vermijden bij communicatie. Evengoed is het gevolg van je communicatie een interessante feedback, is het een kans, is het een verdieping van je relatie. En wat gebeurt er als je niets zegt? Dus, assertiever worden is niet zonder risico, net als leven. En natuurlijk is het belangrijk om je communicatie mild, respectvol en open te houden. Dit is wat we leren in assertiviteit. Daarnaast kan je de reactie van de ander wel beïnvloeden, maar niet bepalen.
Hier nog een lijstje van veel voorkomende valkuilen bij mensen die in de vermijding gaan:
- Ik wil de ander niet lastig vallen (zie blogs ‘Val jij wel eens mensen lastig?’ en ‘Lastig gevallen worden’ hierover).
- Als ik dit zeg, dan kan de ander kwaad worden.
- Hij/zij luistert toch niet naar mij.
- Hij/zij begrijpt dit niet.
- Als ik dit doe, wijst de ander me af.
- Ach, eigenlijk was het toch zo erg niet, misschien heb ik wel overdreven.
- Ik wil me goed voorbereiden, dat ik het op de juiste manier zeg.
- Ik ga het juiste moment afwachten.
- Als het nog eens gebeurt, zal ik reageren.
- Ik heb het al eens geprobeerd, ze luisteren toch niet.
- Eigenlijk bedoelt de ander het echt wel goed.
Zijn er bij die je herkent? Gebruik jij deze wel eens om in je vermijdingshoekje te blijven? Zie het onder ogen, en je bent al een stapje verder.
Zo herkenbaar en confronterend!
Toch zetten ze mij aan om te reageren. Dus heel waardevol en dankbaar!